NA OBIAD 2023
Realizacja dźwiękowa „Na obiad” w przemyskim podwórzu, dedykowana V edycji międzynarodowych, interdyscyplinarnych, spotkań twórczym „Centrum światów jest tutaj”, pod tegorocznym hasłem „Celebracja”.
Głosy w językach: polskim, ukraińskim, białoruskim, rosyjskim, niemieckim oraz w gwarze mazurskiej, należą do osób współcześnie zamieszkujących teren Warmii i Mazur. Rejestrowane podczas działań terenowych w latach 2014-2015, które wraz z zebranymi zabawkami złożyły się na pracę „Sekret”, realizowaną na wystawę Pruzzeland-Puzzeland w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Dziś ta praca okazuje się być bardzo aktualna.
– „Po 1945 roku w niecce po bombie u zbiegu obecnych alei Róż i ulicy Morskiej na osiedlu nad jeziorem Długim w Olsztynie, urządzono plac zabaw, popularnie nazwany „Jordankiem”. W tym miejscu, bez względu na pochodzenie, wszystkie dzieci bawiły się razem. W porze obiadowej z okien było słychać rodziców nawołujących pociechy w wielu językach”.
Takie wspomnienie opowiedziała mi, mieszkająca na tym osiedlu, śp. Pani Elżbieta Kaczmarek, etnografka skansenu w Olsztynku, ze smutkiem dodając, że:
– „w kolejnych latach głosy ujednoliciły się, a dzieci przestały bawić się razem…”
Sytuacja polityczna, dystans etniczny, niechęć do ujawniania pochodzenia wynikająca z prób tworzenia nowego człowieka socjalistycznego, zaburzyły obrazek wspólnotowości.
„Przyjęta dla celów politycznych doktryna mówiąca, iż Polska stała się państwem jednolitym etnicznie, ukierunkowywała działania władz na pomniejszanie problemu i podejmowanie prób dopasowywania rzeczywistości do głoszonych teorii” (E. Mironowicz, Polityka narodowościowa PRL, 2000).
A jaki dziś, mamy stosunek do „Innego”?
FOR A DINNER 2023
Sound realization „For dinner” in the Przemyśl courtyard, dedicated to the 5th edition of the international, interdisciplinary, creative meetings „The center of worlds is here”, under this year’s theme „Celebration”.
Voices in Polish, Ukrainian, Byelorussian, Russian, German and Mazurian dialect belong to contemporaries living in the area of Warmia and Mazury. They were recorded during field activities in 2014-2015, which, together with collected toys, formed the work „Secret”, realized for the Pruzzeland-Puzzeland exhibition at the Museum of Warmia and Mazury in Olsztyn. Today this work turns out to be very relevant.
– „After 1945, a playground, popularly known as „Jordanek,” was set up in the bomb trough at the intersection of today’s Róż Avenue and Morska Street on the estate on Lake Long in Olsztyn. Here, regardless of background, all children played together. At lunchtime, parents could be heard from the windows calling their kids in many languages”.
Such a memory was told to me by the late Mrs. Elżbieta Kaczmarek, an ethnographer at the ethnographic museum in Olsztynek, who lived on this estate, sadly adding that:
– „in the following years the voices unified, and the children stopped playing together….”
The political situation, ethnic distance, reluctance to disclose origins resulting from attempts to create a new socialist man, disturbed the picture of community.
„Adopted for political purposes, the doctrine that Poland had become an ethnically homogeneous state directed the actions of the authorities to diminish the problem and attempt to adjust reality to the theories proclaimed” (E. Mironowicz, Nationality Policy of the People’s Republic of Poland, 2000).
And today, what is our attitude to the „Other”?